Profesor zwyczajny, doktor habilitowany, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej od r. 1989, członek Komitetu Językoznawstwa PAN i Rady Języka Polskiego, honorowy członek i członek prezydium Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, redaktor naczelny „Rozpraw Komisji Językowej WrTN”, doktor honoris causa Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego i Uniwersytetu Opolskiego. Z gościnnymi wykładami wyjeżdżał do Niemiec, Czech, Słowacji, Szwecji, Danii, Austrii, USA, Kanady i na Litwę.
Językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim. Autor licznych książek i artykułów. Publikuje także w czasopismach, między innymi od 1968 w rubryce językowej „Rzecz o języku” („Słowo Polskie”, obecnie „Polska. The Times”). W latach 1987-2007 prowadził cieszący się wielką popularnością cotygodniowy program telewizyjny „Ojczyzna polszczyzna”, od 1995 program na żywo „Profesor Miodek odpowiada”, a od 2009 cotygodniowy „Słownik polsko@polski”. Laureat wielu nagród, w tym telewizyjnych „Wiktorów” oraz „Superwiktora” za całokształt twórczości w 1998 roku. Znalazł się także na czwartej pozycji w plebiscycie organizowanym przez tygodnik „Polityka” na najwybitniejsze postacie telewizji XX wieku.
Wybrane książki:
Lalka Bolesława Prusa
Transatlantyk, Ferdydurke Witolda Gombrowicza
Cesarz, Heban, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego
Imię róży Umberto Eco
Przygody dobrego wojaka Szwejka Jaroslava Haška
Zmieniać świat. Eseje polityczne Vaclava Havla
Blaszany bębenek Güntera Grassa
Żart Milana Kundery
Widnokrąg, Traktat o łuskaniu fasoli Wiesława Myśliwskiego